CHP'nin son günlerdeki yerli malı boykotu çağrısı, kamuoyunda büyük bir şaşkınlık ve tartışma yarattı. Geçmişte ithal ürünlere karşı yapılan boykotlarla büyüyen nesiller için bu çağrı, adeta bir zihinsel devrim niteliğinde. Peki, bu ani değişimin ardında yatan sebepler neler?
Yerli Malı Haftası'ndan Boykota: Tarihi Bir Dönüşüm
Türkiye'de yerli malı kullanımının teşvik edilmesi, kökleri 1939'daki İzmir İktisat Kongresi'ne kadar uzanıyor. İsmet İnönü'nün öncülüğünde başlatılan bu hareket, Yerli Malı Haftası gibi etkinliklerle nesiller boyunca canlı tutuldu. Okullarda şiirler okundu, kompozisyonlar yazıldı ve yerli ürünlerin değeri vurgulandı. Ancak, CHP'nin son çağrısı, bu tarihi mirasa adeta bir meydan okuma niteliğinde.
Boykotlar, Türk tarihinde her zaman önemli bir yer tutmuştur. İsmet Özel'in "Demür Gaşuk" yazısında bahsettiği gibi, 19. yüzyılda yerli tahta kaşık üreticilerini korumak amacıyla demir kaşık kullanımı fetva ile yasaklanmıştı. Hoca Ali Rıza'nın "İftar Sofrası" tablosunda görülen tahta kaşıklar, bu boykotun ne kadar etkili olduğunu gözler önüne seriyor.
Tarihteki Diğer Boykotlar: Festen Kalpağa
Türkiye'deki ilk boykot çağrısı, aslında fes gibi ithal ürünlere karşı yapılmıştı. 2. Meşrutiyet döneminde, Avusturya'nın Bosna Hersek'i ilhak etmesi üzerine başlayan boykot, kısa sürede halkın desteğini kazanmıştı. Liman işçileri Avusturya gemilerinden yük taşımayı reddederken, fes yerine Türk kalpağı giyilmesi teşvik edilmişti. Bu boykot, Avusturya'yı ekonomik olarak zor durumda bırakmış ve Osmanlı Devleti ile bir anlaşma imzalamasına yol açmıştı.
Daha sonraki yıllarda Yunanistan'a ve azınlıklara karşı da boykotlar yapıldı. Özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında, bazı azınlıkların düşmanlara destek vermesi üzerine Müslüman halk, azınlık mallarını boykot etmeye başladı. Bu boykotlar, yerli sermayeyi güçlendirmek adına önemli bir rol oynadı.
- 1990'larda PKK sempatizanlığı yapan İtalya'ya karşı İtalyan ürünleri boykot edildi.
- Son 30 yıldır İsrail'in Filistin'e karşı yürüttüğü politikalara karşı İsrail ürünleri boykot ediliyor.
CHP'nin Boykot Çağrısı: Bir İbretlik Durum
Cumhuriyet döneminde ve yakın tarihte yapılan boykotların tamamı, ithal ürünlere karşıydı. Ancak CHP'nin yerli sermayeye karşı başlattığı bu son boykot çağrısı, tarihe ibretlik bir örnek olarak geçeceği benziyor. Bu durum, parti tabanında ve kamuoyunda ciddi bir rahatsızlık yaratmış durumda.
CHP'nin bu beklenmedik hamlesi, akıllara çeşitli soruları getiriyor: Parti, neden böyle bir karar aldı? Bu kararın arkasında yatan siyasi ve ekonomik hesaplar neler? Yerli malı boykotu, Türkiye ekonomisine nasıl bir etki yapacak? Tüm bu soruların cevabı, önümüzdeki günlerde netlik kazanacak.
