Resmi Gazete'de yayımlanan yeni tebliğ ile teşebbüsler arasındaki uzmanlaşma anlaşmalarına ilişkin önemli düzenlemeler hayata geçirildi. Bu düzenleme, rekabet hukukunda yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Peki, bu yeni düzenleme tam olarak ne anlama geliyor? İşte detaylar:

Uzmanlaşma Anlaşmalarında Grup Muafiyeti Nedir?

Tebliğ ile, teşebbüsler arasında yapılan uzmanlaşma anlaşmalarının, ilgili kanundaki "Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar" hükümlerinin uygulanmasından grup olarak muaf tutulmasının koşulları belirlendi. Bu, şirketlerin belirli alanlarda uzmanlaşarak daha verimli hale gelmelerini teşvik etmeyi amaçlıyor. Muafiyetten yararlanabilecek anlaşma türleri şunlardır:

• Aynı ürün pazarında faaliyet gösteren iki ya da daha fazla taraf arasında yapılan tek taraflı ve karşılıklı uzmanlaşma anlaşmaları
• Ortaklaşa üretim anlaşmaları
• Tarafların, münhasır alım veya satım yükümlülüğünü kabul etmesi ve uzmanlaşma ürünlerini ortak dağıtması durumları

Ayrıca, anlaşmaların esas amacı olmaması kaydıyla, bunların uygulanmasıyla doğrudan ilişkili ve gerekli olan, bir veya birden fazla tarafa fikri mülkiyet hakları devri ya da lisans verilmesi gibi yan hükümler için de bu tebliğ hükümleri geçerli olacak.

Hangi Durumlarda Muafiyet Geçerli Olmayacak?

Elbette, bu muafiyetin de bazı sınırları bulunuyor. Rekabeti doğrudan veya dolaylı olarak engelleme amacı taşıyan sınırlamaları içeren uzmanlaşma anlaşmaları, belirli durumlarda muafiyetten yararlanamayacak. Bu durumlar şunlardır:

• Ortak dağıtım kapsamındaki doğrudan müşteriler hariç, üçüncü taraflara ürün satışında fiyat tespiti
• Pazarların veya müşterilerin paylaşımı
• Üretim miktarı veya satışların sınırlandırılması

Ayrıca, muafiyetler, tarafların toplam pazar payının, uzmanlaşma ürünlerinin ait olduğu ilgili pazarların herhangi birinde %20'yi aşmadığı durumda geçerli olacak.

Eski Anlaşmalar Ne Olacak?

Yürürlükten kaldırılan Uzmanlaşma Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği ile sağlanan grup muafiyetinden yararlanan ancak yeni tebliğde öngörülen koşulları taşımayan anlaşmaların 2 yıl içinde belirtildiği şekilde değiştirilmeleri gerekiyor. Bu süre içinde anılan anlaşmalara, ilgili kanununda öngörülen yasaklama uygulanmayacak.

Bu yeni düzenleme, şirketlerin rekabetçi kalabilmeleri ve uzmanlaşma yoluyla verimliliklerini artırabilmeleri için önemli bir fırsat sunuyor. Ancak, rekabet kurallarının ihlal edilmemesi ve tüketicilerin zarar görmemesi için dikkatli olunması gerekiyor. Aksi takdirde, şirketler ciddi yaptırımlarla karşılaşabilirler.