İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Macaristan ziyaretinde tutuklanması yönünde çağrıda bulundu. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) Kasım 2024'te çıkardığı tutuklama emrine atıfta bulunan HRW, Macaristan'ın UCM üyesi olarak bu emri yerine getirme yükümlülüğü olduğunu vurguladı. Bu beklenmedik çağrı, uluslararası arenada büyük yankı uyandırdı. ## HRW'den Macaristan'a Net Mesaj: Tutuklayın! HRW'nin açıklamasında, Macaristan'a şu net mesaj verildi: "Macaristan, İsrail Başbakanı Netanyahu'nun ülkeye girişini engellemeli veya ülkeye girerse onu tutuklamalıdır." UCM'nin kendi polis gücü olmadığı ve tutuklamalar için devletlere güvendiği belirtilirken, Macaristan'ın UCM üyesi olarak topraklarına giren şüphelileri tutuklama ve teslim etme yükümlülüğü olduğu hatırlatıldı. Bu durum, Macaristan'ı zor bir kararın eşiğine getiriyor. ## Orban'ın Garanti Sözü Tartışma Yaratmıştı Kasım 2024'te tutuklama emirlerinin çıkarılmasının ardından Macar lider Viktor Orban, Netanyahu'yu davet edeceğini ve "eğer gelirse emrin Macaristan'da hiçbir etkisi olmayacağını garanti edeceğini" söylemişti. Orban'ın bu sözleri, uluslararası hukuk çevrelerinde tartışma yaratmış ve Macaristan'ın UCM yükümlülüklerini ihlal edip etmediği sorusunu gündeme getirmişti. Şimdi ise HRW'nin çağrısı, bu tartışmayı yeniden alevlendirdi. ## UCM'nin Tutuklama Emri Ne Anlama Geliyor? UCM, 21 Kasım 2024'te açıkladığı kararda, Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan ötürü İsrail Başbakanı Netanyahu ile eski Savunma Bakanı Gallant hakkında tutuklama emri çıkardığını duyurmuştu. UCM'nin çıkardığı tutuklama emirlerinin uygulanması, mahkemenin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü'nün 86. ve 87. maddeleri gereğince taraf ülkelerin yükümlülüğünde bulunuyor. * Statünün 89. maddesi uyarınca Netanyahu ve Gallant'ın, UCM'ye taraf herhangi bir ülkeye seyahati durumunda, o ülkenin yetkili makamlarının kendilerini tutuklayıp Lahey'deki mahkemeye teslim etmesi gerekiyor. * Bu durum, Netanyahu ve Gallant'ın Avrupa Birliği'ne üye tüm ülkelerle birlikte Japonya, Kanada, Meksika, Avustralya, Yeni Zelanda ve İngiltere, Orta ve Güney Amerika ülkelerinin tamamına yakını ve Afrika ülkelerinin çoğunluğu dahil UCM'ye üye 124 ülkeye seyahat etmekten kaçınmak zorunda kalabileceği anlamına geliyor. HRW'nin çağrısı, Macaristan'ı uluslararası hukuk ve siyasi çıkarları arasında bir seçim yapmaya zorluyor. Macaristan'ın bu çağrıya nasıl yanıt vereceği, uluslararası ilişkiler ve hukuk açısından önemli sonuçlar doğurabilir. Netanyahu'nun planlanan ziyareti gerçekleşecek mi, yoksa Macaristan bu konuda geri adım mı atacak? Bu soruların cevabı, önümüzdeki günlerde netlik kazanacak.