ABD'de bir mahkemenin Google'ın internet reklamcılığında tekel olduğuna hükmetmesi, teknoloji dünyasında büyük yankı uyandırdı. Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, bu kararın ardından Google'a yönelik önemli bir çağrıda bulundu. Callamard, "Artık Google'ın haklara saygılı, yapısal bir bölünmeye doğru ilerlemesinin zamanı geldi" diyerek, şirketin mevcut iş modelini eleştirdi.

Google'ın Tekelci Hakimiyeti ve İnsan Hakları

Uluslararası Af Örgütü, Google'ın reklam servislerinin yasadışı bir tekel olarak kabul edilmesinin, insan haklarına saygı gösteren bir internet dünyası için önemli bir adım olabileceğini vurguluyor. Callamard, ABD Adalet Bakanlığı'nın verilerine göre Google'ın ABD reklamcılık pazarının yüzde 87'sini kontrol ettiğini belirtti. Bu durumun, şirketin kullanıcı verileri üzerindeki kontrolünü artırarak, özel hayatın gizliliği hakkını zayıflattığı ve haklara saygı gösteren alternatiflerin önünü kapattığı ifade ediliyor.

Callamard'ın açıklamalarına göre, Google'ın mevcut modeli, kullanıcıların kişisel verilerini toplamaya, incelemeye, paylaşmaya ve bu verilerden kâr elde etmeye dayanıyor. Bu yaklaşım, Meta ve TikTok gibi diğer büyük teknoloji şirketleri tarafından da benimsenen bir gözetim temelli model olarak tanımlanıyor ve özel hayatın gizliliği hakkını ciddi şekilde tehdit ediyor. Her şirketin insan haklarına saygı gösterme yükümlülüğü bulunsa da, Google'ın mevcut modelinin kullanıcı haklarını yeterince koruyamadığı belirtiliyor.

ABD ve Avrupa'da Google'a Yönelik Davalar

ABD Adalet Bakanlığı, Google'ı internet reklamcılığı pazarındaki hakimiyetini sürdürmek ve rakiplerini saf dışı bırakmak için pazar manipülasyonu yapmakla suçluyor. Şirketin, kullanıcılara haklara saygılı bir alternatif sunulmasına izin vermediği iddia ediliyor. 2016'da yapılan bir gizlilik politikası değişikliğiyle, Google'ın pazarlama platformları genelinde veri entegrasyonuna izin vermesi, kişilerin internet kullanımının arka planında çıkarılan son derece kişisel bilgilere dayalı reklamların kişiye özel uyarlanmasını sağladı.

ABD Adalet Bakanlığı, yakın zamanda Google'a açtığı bir başka tekelleşme karşıtı davayı da kazandı. Washington DC'de bir hâkim, Google'ın çevrimiçi arama pazarını yasadışı olarak tekelleştirdiğine hükmetti. Her iki davada da Google'ın bölünmesini gerektiren çözümler de dahil olmak üzere önerilen çözümlerle ilgili karar bekleniyor. Ayrıca, Avrupa Birliği'nde de Google'ın reklam servisleriyle ilgili benzer bir davada kararın açıklanması beklenirken, Birleşik Krallık'ta da yeni bir dava açılmış durumda.

Tekel Davasının Etkileri ve Beklentiler

Google'a yönelik bu tekel davası, internet dünyasında büyük bir dönüm noktası olabilir. Uluslararası Af Örgütü'nün çağrısıyla birlikte, Google'ın iş modelini gözden geçirmesi ve kullanıcı haklarına daha fazla saygı göstermesi bekleniyor. Bu dava, sadece Google için değil, diğer büyük teknoloji şirketleri için de bir uyarı niteliği taşıyor.

Eğer Google, mahkeme kararıyla yapısal bir değişime zorlanırsa, bu durum internet kullanıcılarının gizliliğinin korunması ve daha adil bir rekabet ortamının oluşması açısından olumlu sonuçlar doğurabilir. Ancak, davanın sonuçları ve Google'ın atacağı adımlar, önümüzdeki dönemde yakından takip edilmesi gereken önemli bir konu olarak öne çıkıyor.