Türkiye'de tarım sektörü, devletin sağladığı desteklere bağımlı durumda. Ancak son yıllarda tarımsal destekleme politikalarındaki yetersizlikler ve yanlış uygulamalar, çiftçileri zor durumda bırakıyor. Artan maliyetler, üretimde istikrarsızlık ve kırsal kesimde yoksulluk, desteklerin eksikliğiyle doğrudan ilişkili. Peki, Türk tarımında desteklemelerin yetersizliği nelere yol açıyor? İşte detaylar…

Çiftçinin Artan Girdi Maliyetleri ve Desteklerin Yetersizliği

Mazot, gübre, tohum, ilaç ve yem gibi temel girdilerde yaşanan fiyat artışları, çiftçinin belini büküyor. Devlet destekleri ise bu artışı dengeleyecek seviyede değil. Birçok çiftçi, üretim için gerekli girdileri almakta zorlanıyor ve maliyetleri karşılayamadığı için üretimi bırakmak zorunda kalıyor. Gübre ve ilaç kullanımının azalması, verimliliğin düşmesine ve tarımsal üretimin azalmasına neden oluyor.

5488 sayılı Tarım Kanunu'nun 21. maddesine göre, her yıl bütçeden ayrılacak kaynağın gayrisafi milli hasılanın yüzde birinden az olmaması gerekiyor. Ancak bu kanuna rağmen, tarımsal desteklemeler GSMH'nin %1'i yerine %0,2'sine düşürülerek çiftçiye ayrılan kaynak azaltılmıştır. Bu durum, çiftçinin girdi maliyetlerini karşılamasını daha da zorlaştırıyor.

Plansızlık ve İstikrarsızlık: Tarımda Belirsizlik Hüküm Sürüyor

Destekleme politikalarının uzun vadeli ve planlı olmaması, çiftçilerin ne zaman, hangi ürünü ekeceklerini öngörememesine yol açıyor. Bazı yıllar üretim fazlası nedeniyle çiftçiler zarar ederken, bazı yıllar ise arz açığı nedeniyle ithalata yönelmek zorunda kalınıyor. Bu plansızlık, tarım ürünlerinde fiyat dalgalanmalarına neden olarak hem çiftçiyi hem de tüketiciyi mağdur ediyor.

• Plansızlık: Çiftçiler hangi ürünü ekeceğine karar vermekte zorlanıyor.
• İstikrarsızlık: Üretimde dalgalanmalar yaşanıyor, bazı yıllar fazla üretim olurken bazı yıllar yetersiz kalıyor.
• Mağduriyet: Fiyat dalgalanmaları hem çiftçiyi hem de tüketiciyi olumsuz etkiliyor.

Küçük Çiftçinin Dramı: Desteklerden Yeterince Yararlanamama

Destekleme politikaları çoğunlukla büyük işletmelere daha fazla avantaj sağlarken, küçük ve orta ölçekli çiftçiler bu desteklerden yeterince faydalanamıyor. Küçük çiftçiler, rekabet edemedikleri için aracılara ve büyük şirketlere bağımlı hale geliyor. Desteklemeler adil dağıtılmadığı için, tarımdaki gelir eşitsizliği artıyor ve kırsal yoksulluk derinleşiyor.

Sonuç: Tarımda Çözüm Bekleyen Acil Sorunlar

Tarımsal destekleme politikalarındaki sorunlar, Türk tarımını derinden etkiliyor. Çiftçinin girdi maliyetlerini karşılayamaması, üretimde istikrarsızlık, küçük çiftçilerin desteklerden yeterince yararlanamaması gibi sorunlar, acil çözümler bekliyor. Aksi takdirde, tarımda dışa bağımlılık artacak, gıda fiyatları yükselecek ve kırsal kesimde yoksulluk daha da derinleşecektir. Bu nedenle, devletin tarım sektörüne yönelik desteklerini artırması, planlı ve uzun vadeli politikalar geliştirmesi ve küçük çiftçileri desteklemesi büyük önem taşıyor.