Karadeniz'de deniz canlılarının yaşam alanlarını tehdit eden su altı gürültü kirliliği, bilim insanlarını harekete geçirdi. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi, Doğu Karadeniz kıyılarında su altı ortam gürültü seviyesini ölçmek ve modellemek amacıyla önemli bir projeye imza attı. Proje, deniz canlılarının iletişim, beslenme ve üreme gibi temel davranışlarını olumsuz etkileyebilecek gürültü kirliliğinin boyutlarını ortaya çıkarmayı hedefliyor.
Gürültü Kirliliği Deniz Canlılarını Nasıl Etkiliyor?
Denizlerdeki gürültü kirliliği, özellikle deniz memelileri ve balıklar üzerinde ciddi etkilere sahip olabilir. Yüksek seviyedeki gürültü, bu canlıların iletişim kurmasını zorlaştırabilir, avlanma yeteneklerini azaltabilir ve hatta üreme davranışlarını bozabilir. Ayrıca, sürekli gürültüye maruz kalmak, deniz canlılarında strese neden olabilir ve bağışıklık sistemlerini zayıflatabilir. Bu durum, popülasyonların azalmasına ve deniz ekosisteminin dengesinin bozulmasına yol açabilir.
Proje yürütücüsü Prof. Dr. Fatma Telli Karakoç, su altı gürültüsünün deniz canlıları üzerindeki etkilerine dikkat çekerek, "Deniz canlıları, iletişim, beslenme ve üreme gibi temel davranışlarını gerçekleştirirken sese ihtiyaç duyarlar. Ancak, insan faaliyetleri sonucu oluşan gürültü kirliliği, bu doğal süreçleri olumsuz etkileyebilir" dedi. Karakoç, projenin amacının, Doğu Karadeniz'deki su altı gürültü seviyesini belirlemek ve bu gürültünün deniz canlıları üzerindeki potansiyel etkilerini anlamak olduğunu vurguladı.
Proje Nasıl Yürütülüyor?
KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi tarafından yürütülen proje kapsamında, Doğu Karadeniz kıyılarında farklı noktalarda su altı ortam gürültü seviyesi ölçümleri yapılıyor. Bu ölçümler, özel olarak tasarlanmış hidrofonlar (su altı mikrofonları) aracılığıyla gerçekleştiriliyor. Elde edilen veriler, çeşitli analiz yöntemleriyle değerlendirilerek, gürültü kirliliğinin kaynakları ve yayılımı belirlenmeye çalışılıyor. Proje ekibi ayrıca, farklı deniz ortamlarındaki (limanlar, balık çiftlikleri, gemi rotaları vb.) gürültü seviyelerini karşılaştırarak, insan faaliyetlerinin gürültü kirliliğine olan katkısını da incelemeyi planlıyor.
- Farklı noktalarda su altı ortam gürültü seviyesi ölçümleri
- Özel hidrofonlar ile veri toplama
- Verilerin analiz edilmesi ve değerlendirilmesi
- Gürültü kirliliğinin kaynaklarının belirlenmesi
Projenin Sonuçları Ne Anlama Gelecek?
Projenin tamamlanmasıyla elde edilecek sonuçlar, Doğu Karadeniz'deki deniz canlılarının korunması için önemli bir adım olacak. Su altı gürültü kirliliğinin boyutları ve etkileri hakkında elde edilecek bilgiler, deniz çevresinin korunmasına yönelik politikaların geliştirilmesine katkı sağlayacak. Ayrıca, proje sonuçları, denizlerdeki insan faaliyetlerinin gürültü kirliliğine olan etkisini azaltmaya yönelik önlemlerin alınmasına da yardımcı olabilir. Örneğin, gemi trafiğinin düzenlenmesi, daha sessiz gemi teknolojilerinin geliştirilmesi ve balık çiftliklerindeki gürültü seviyesinin azaltılması gibi konularda somut adımlar atılması mümkün olabilir.
Bu çalışma, Karadeniz'in hassas ekosisteminin korunması ve gelecek nesillere sağlıklı bir şekilde aktarılması için kritik bir öneme sahip. Denizlerdeki gürültü kirliliğinin azaltılması, sadece deniz canlılarının değil, aynı zamanda insanların da refahı için önemli bir gereklilik.
