Birleşmiş Milletler (BM), 22 Nisan Uluslararası Tabiat Ana Günü vesilesiyle dünyaya kritik bir çağrıda bulundu. 2009 yılında BM'de alınan kararla kutlanmaya başlanan bu özel gün, "dünya ve ekosistem bizim evimizdir" düşüncesiyle doğa ve dünya ile uyum içinde yaşama yaklaşımını temel alıyor. Ancak, son yıllarda yaşanan gelişmeler, bu yaklaşımın ne kadar uzağında olduğumuzu gözler önüne seriyor.
İklim Krizi: Tabiat Ana Alarm Veriyor
BM Genel Sekreteri António Guterres'in açıklamaları, durumun vahametini net bir şekilde ortaya koyuyor: "Dünya Ana ateşleniyor." Geçtiğimiz yılın şimdiye kadar kaydedilen en sıcak yıl olduğunu ve rekor sıcaklıktaki on yılın son darbesini yaşadığımızı belirten Guterres, bu durumun nedenini insanlığın atmosfere pompaladığı sera gazı emisyonları olarak gösteriyor.
Guterres, yıkıcı orman yangınları, seller ve sıcaklıkların, yitirilen yaşamların ve paramparça olan geçim kaynaklarının bu hastalığın belirtileri olduğunu vurguluyor. Çözüm ise açık: sera gazı emisyonlarını hızla azaltmak ve iklim felaketlerinden korunmak için uyumu hızlandırmak. Yenilenebilir enerjinin fosil yakıt alternatiflerinden daha ucuz, daha sağlıklı ve daha güvenilir olduğunu belirten Guterres, tüm ülkeleri küresel sıcaklık artışını 1,5 santigrat dereceyle sınırlamaya yönelik yeni ulusal iklim eylem planları oluşturmaya çağırıyor.
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA): Çözümün Anahtarı mı?
Uluslararası Tabiat Ana Günü, gezegenin iyilik hali açısından Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) konusunu gündeme getirmek için önemli bir fırsat sunuyor. IISD (International Institute for Sustainable Development), bu günün SKA'ların hedeflerine ulaşılması için bir farkındalık yaratma platformu olduğunu belirtiyor. 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi bağlamında belirlenen 17 SKA, insanlar, gezegen, refah ve barış için bir yol haritası sunuyor. Bu amaçlar ekonomik, sosyal ve ekolojik boyutları içeriyor ve 169 hedef ve 232 gösterge ile ölçülüyor.
- Yoksulluğun sona erdirilmesi
- Açlığın sona erdirilmesi
- Sağlıklı yaşamın sağlanması
- Eğitimde adalet sağlanması
- Cinsiyet eşitliğinin sağlanması
- Temiz su ve sanitasyonun sağlanması
- Temiz enerjiye erişimin sağlanması
- Ekonomik büyümenin teşvik edilmesi
- Altyapının güçlendirilmesi
- Eşitsizliklerin azaltılması
- Sürdürülebilir şehirlerin oluşturulması
- Sürdürülebilir tüketim ve üretim
- İklim değişikliği ile mücadele
- Denizlerin korunması
- Ekosistemlerin korunması
- Barış ve adaletin teşvik edilmesi
- Küresel ortaklıkların güçlendirilmesi
SKA'ların hedeflerine ulaşılabilmesi için sosyo-ekonomik dizgenin köktenci bir yapısal değişimi gerekiyor. Ancak, mevcut kapitalist sistemle bu hedeflere ulaşmak mümkün görünmüyor. Ekolojist-toplumcu bir yapılanma için devrimci bir dönüşüm şart.
SKA Endeksi 2024: Küresel Karnemiz Nasıl?
SKA Endeksi 2024 çalışması, ülkelerin SKA başarımı ile ilgili bir tablo sunuyor. BM raporuna göre, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşılmasına sadece altı yıl kala, küresel ilerleme endişe verici derecede yetersiz ve hedeflerin sadece yüzde 17'si şu anda hedeflendiği gibi ilerliyor. 2024 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Raporu, 17 hedefin neredeyse yarısının asgari ya da orta düzeyde ilerleme gösterdiğini, üçte birinden fazlasının ise durakladığını ya da geriye gittiğini vurguluyor.
Sonuç: İnsanlık Olarak Biz Bozduk, Biz Düzeltiriz!
Uluslararası Tabiat Ana Günü, gezegenimizin karşı karşıya olduğu tehlikeleri hatırlatmak ve harekete geçmek için önemli bir fırsat. İklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı, kirlilik ve diğer çevresel sorunlar, insanlığın geleceğini tehdit ediyor. Ancak, umutsuzluğa kapılmak yerine, sürdürülebilir bir gelecek için çalışmak ve SKA'ların hedeflerine ulaşmak için elimizden geleni yapmalıyız. Unutmayalım, insanlık olarak biz bozduk, biz düzeltiriz! Ama geç kalmamak şartıyla!
