İlgili Makaleler
Kadın ve çocukların boşanma sonrası mağdur olmalarına engel olmak için verilen nafakanın yeniden düzenlenmesi amacıyla geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanlığı ve parti grubu toplantıları yapıldı. Bakanlığın teklifinde alt sınır da 2 yıl olarak belirlendi. Toplantıda, "Son tarih belirlemek doğru değildir, bazı boşanmalarda nafaka ödenmesine gerek kalmaz, bazı durumlarda ömür boyu nafaka ödenmesi gerekebilir. Takdir hakimlere bırakılmalıdır." Alternatiflerle daha önceki çalışmasında 'nafaka 5 yıl sürmeli', 'evlilik süresini sınırlandır', 'evliliği yarım dönem sınırlandır' gibi öneriler vardı. Aylardır kamuoyunda tartışılan nafaka ile ilgili çarpıcı bir tablo ortaya çıktı.
Kadın Dayanışma Vakfı'nın 'Yoksulluk Nafakası Araştırma Raporu', 1994-2019 yılları arasında 11 ilde açılan 140 boşanma davası üzerinden hazırlandı. Buna göre verilen nafakanın yüzde 66,4'ü 0-500 TL arasında, yüzde 10'u 500-1000 TL arasında, yüzde 2,1'i 1000-2000 TL arasında ve yüzde 2,2'si 2000 TL'nin üzerinde. Ortalama nafaka bedelinin 370 TL olduğu görüldü. Hürriyet yazarı Fulya Soybaş, nafaka tartışmaları konusunda uzmanlarla bir araya geldi. Yoksulluk nafakasının gündeme gelmesinin üzerinden iki yasama dönemi geçti. Gözler Meclis'in yeni yasama dönemine çevrilirken, AKP toplantısında konu yeniden gündeme geldi.
AKP'li milletvekilleri, Adalet Bakanlığı'nın '2-6 yıl arası süre' teklifine destek vermezken, nafaka süresinin davanın durumuna göre hâkimin inisiyatifine bırakılmasını isteyenler. Şüphesiz konunun iki yüzü var. Hem kadınlar hem de "nafaka kurbanları". Avukat Selin Nakıpoğlu, nafakanın asıl kurbanının erkek değil kadın olduğunu söylüyor. Nasıl?
Nakıpoğlu, boşandığı veya boşanma sürecinde olan kadına 200-300 lira nafaka verilmemesi için baskı yapan, hatta şiddet uygulayan erkeklerin olduğunu hatırlattı
"Nafaka miktarı, kadınları yoksulluktan kurtaracak veya çocuklarının bakımını karşılayacak düzeyde değil. Ücret göstermek, kayıt dışı çalışmak, mal varlığını başkasına yaptırmak gibi yöntemlerle nafaka miktarını azaltıyor. Nafaka alamayan kadınların icra sürecini takip etmemeleri, erkeğin ikametgah adresini değiştirip tebligatı alamaması gibi nedenlerle gidenlerin çoğu boş bırakılıyor. nafaka hakkından vazgeçmek zorunda kaldığını hatırlatarak Avukat Nakıpoğlu, 'Bırak gitsin' diyerek, "Bizim gibi toplumsal cinsiyet ve toplumsal cinsiyete dayalı işbölümünün bu kadar keskin çizgilerle çizildiği toplumlarda kadınların işgücüne katılım oranı düşük. Evlilik birliğinde hiç çalışmayan kadınları boşadıktan sonra, çocuklara bakıp, tüm emeğini kocalarının ve çocuklarının hizmetine sunduktan sonra, "Ne yaparsan yap!" denir. 45 yaşında, 3-4 çocuğa bakmış ve hiç çalışmamış bir kadın iş bulabilir mi? Evliyken, "Çalışmasın, evinin kadını olsun" boşandıktan sonra "Bırak çalışsın!" Kadınların görmezden gelinmesi yıllarca ne olacak? diye sordu Nakipoğlu,
Ünlü veya dergi rakamlarına göre alınan nafakaya göre kadınların genel halkın desteğiyle zenginleştiğini varsaymayın gerçeği yansıtacak,
"Türkiye'de yüksek destek oranı yüzde 1, geri kalan Nafaka bile alamadığımızı bildiğimiz 200 liranın yüzde 99'unu kadın çalışmak istedi ve iş buldu diyelim. Çocuğunu nerede bırakacak? İşiyle kim ilgilenecek? "Sonsuz Nafaka Mağdurları Platformu üyesi Mesut Arabul, şu ana kadar 25 bin erkeğin nafaka ödemediği için hapis cezasına çarptırıldığını ve bireysel mağdur sayısının 700 binin üzerinde olduğunu söylüyor. O gün kötü bir gün, ya da cinsiyetten yana ise … O zaman ne olacak? Yasal çerçevenin, örneğin 2 ila 6 yıl arasındaki süre ile sınırlı olmasını ve bunlar dahilinde hakimin takdir yetkisinin geçerli olmasını istiyoruz. Adalet Bakanlığı'nın nafaka çalışmalarını tamamladığını belirten Arabul, "Bu noktada Adalet Bakanlığı nafaka süre sınırlaması şart. Ancak Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı 'Hayır' diyor. Bu rahatsız edici. Hukuk, hakkında hiçbir fikri olmayan Adalet Bakanlığı'nın mı yoksa Aile Bakanlığının konusu mu? "Kadın dernekleriyle kişisel bir kavga olmadığını söyleyerek şöyle devam etti:
" Mücadelemiz sistemin yanlış yönlendirilmesinden kaynaklanıyor. Nafakanın süresiz olmadığı ve kolayca iptal edilebileceği algısı oluşturuldu. Henüz değil. Buna 'kadın kurban' denir. Sanki tüm boşanmış kadınlar evde oturuyormuş gibi. Eski Türkiye artık yok! Kadınlar zaten iş hayatına entegre olmuş durumda. Kadın ve erkek ayrımı yapılmaksızın insanlığın kazanacağı ortak bir düzenleme olsaydı. Yapmadım! Yükü boşandığı kadının sırtına verirseniz erkeğin istemediği durum maalesef yük kaldırma eğiliminde olabilir. "
Avukat Mesut Öcalan tarafından yoksulluk nafakası, ekonomik gerilemeyi koyan söylemlere katılmak için borçlu olunan nafaka miktarı,
" Türkiye'de yoksulluk nafakası aralık başına ortalama 300-500 dür. Bu miktar, ortalama bir borcun maaşının beşte birinden azdır. Durumun infaz edilebilir olduğunu iddia eden ve kendilerini hapse atanların iddiaları pek gerçekçi değil. Öcal'ın önerisi, nafaka süresinin takdir yetkisinin herhangi bir sınırlama olmaksızın hâkime bırakılmasıdır:
“Hâkim, somut olayın özelliklerine göre yoksulluğun ortadan kalkacağı dönemi belirleyebilir ve buna göre dönemsel yoksulluk nafakasını kararlaştırabilir. Böylelikle nafaka alacaklısının yıllar içinde ağır bir yükümlülüğünün devam etmesi engellenecek ve nafaka alacaklının iş hayatına katılımı teşvik edilecektir. "
